Τρίτη, Αυγούστου 29

Η επανάσταση που χρειαζόμαστε

Ο Μιχάλης Δεμερτζής είναι Ιδρυτικό
Μέλος της Ευρωπαϊκής
Μεταρρυθμιστικής Σύνθεσης
και Τομεάρχης Θέσεων
Α. Οι «επαναστάτες»…

Κανένας ποτέ δεν άλλαξε κάτι ουσιαστικά στην κοινωνία, χωρίς να αλλάξει και τη ζωή του. Η αλλαγή έχει το κόστος της. Εάν, δε, μιλάμε για ριζικές, επαναστατικές αλλαγές, το κόστος είναι μεγάλο και προσωπικό.
Οι επαναστατικές αλλαγές, βέβαια, δεν προϋποθέτουν κατ’ ανάγκη την επανάσταση με την ιστορική έννοια του όρου, δηλαδή την εξέγερση. Με ή χωρίς εξέγερση, ωστόσο, προϋποθέτουν θυσίες.
Με άλλα λόγια, αν είναι να μην διαταραχθεί η καθημερινότητα του επαναστάτη, δεν μιλάμε για επανάσταση, αλλά για απασχόληση με σύμβαση αορίστου χρόνου και, συστημικός ή μη, κατ’ επάγγελμα επαναστάτης δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ.
Υπάρχει μόνο κατ’ επάγγελμα δημαγωγός ή «φασαρτζής».
Ειδικά στην Ελλάδα, δεν μας αρέσει κάτι στο σύστημα, φωνάζουμε, κάνουμε και μια πορεία και μετά σπίτι μας. Ακόμα χειρότερα, κάποιοι επιμένουν λίγο παραπάνω, καίνε έναν κάδο ή κάνουν μία κατάληψη, και μετά βγάζουν και μία προκήρυξη ή ένα μανιφέστο για τον κακό καπιταλισμό.
Τι θέλουν να τους ξημερώσει αφού τον καταρρίψουν, ούτε ξέρουν. Ή το αντίθετο. Ξέρουν τι μπορεί να τους ξημερώσει, αλλά δεν το θέλουν (Βόρεια Κορέα ας πούμε). Σε κάθε περίπτωση, απλά ασκούν το «επάγγελμά» τους. Αν ο κόσμος άλλαζε με μερικές πορείες στο κέντρο, με ένα «δεν πληρώνω» στα διόδια ή με έναν χορό στο Σύνταγμα, θα παραήταν εύκολο.

Β. …Και οι επαναστάτες

Κυριακή, Αυγούστου 27

Τι είναι και τι δεν είναι ένα σύγχρονο πολιτικό πρόγραμμα

Μια μικρή -και νομίζω χρήσιμη...- διευκρίνιση, για αρκετούς φίλους...
Το πολιτικό πρόγραμμα ενός κόμματος ΔΕΝ σημαίνει κατάθεση του business plan της διακυβέρνησης του...
Ποτέ και πουθενά...
Τα αναλυτικά business plans σχεδιάζονται και υλοποιούνται από αυτούς που έχουν την κυβέρνηση, στην βάση της πραγματικότητας που παραλαμβάνουν...
Και διακινούνται εσωτερικά στην διοίκηση, μονάχα...
Το πολιτικό πρόγραμμα παρουσιάζει -και οφείλει να παρουσιάσει...- την συνολική στρατηγική που επιλέγει το κόμμα, σε αδρές γραμμές...
Συνοπτικά και ευανάγνωστα, ώστε να γίνεται κατανοητή από τον μέσο πολίτη...
Η επικοινωνία είναι ο στόχος...
Όχι η τεχνοκρατική ενημέρωση...
Σαφές;

Ο δρ. Χάρης Βλάδος διδάσκει στο
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
και είναι Πρόεδρος της Διοικούσας
της Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής
Σύνθεσης (ΕΥ.ΜΕ.ΣΥΝ.

Τετάρτη, Αυγούστου 23

Η αξιολόγηση που ποτέ δεν ξεκίνησε

Επαμεινώνδας Κορώνης.
Reader στο Πανεπιστήμιο Westminster
και Τομεάρχης Οικονομικού
στην ΕΥ.ΜΕ.ΣΥΝ
Διαβάζοντας κανείς λογοτεχνικά κείμενα από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ανακαλύπτει ψήγματα αυτού που ο Ζολά χαρακτήρισε ως «άξιο δημόσιο αξίωμα». Η αγγλοσαξονική κουλτούρα, η ρωσική φιλοσοφία και η ιαπωνική παράδοση επιτάσσουν οι δημόσιοι λειτουργοί να επιδιώκουν την αυτοβελτίωση και την όσο το δυνατόν καλύτερη εξυπηρέτηση του ρόλου τους. Όπως ανέλυσε ο Weber, οι χαμηλόβαθμοί γραφειοκράτες με ήθος και αίσθηση υπεροχής αγωνίζονται να υπερέχουν ηθικά απέναντι σε ένα κοινό που ιεραρχικά εξυπηρετούν. Με απλά λόγια, αν είσαι δημόσιος λειτουργός πρέπει να θέλεις και να κερδίζεις τον σεβασμό μέσα από την δουλειά σου. Η προβολή του έργου σου είναι η ζωή σου.

Όμως η μακρινή ελληνική ιστορία άλλα μας κληροδότησε. Το καλοκαίρι του 1885 ο Δηλιγιάννης ξεκίνησε το κρεσέντο του καταστροφικού λαϊκισμού με την κατάργηση του νόμου «περί προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων». Όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος επιχειρεί να συστήσει έναν οργανισμό αξιολόγησης του δημοσίου κατηγορείται ως “προδότης” του κράτους. Ακόμα και στην μετεμφυλιακή Ελλάδα η δεξιά κυβέρνηση Παπάγου απορρίπτει στα γρήγορα την πιθανότητα εφαρμογής μια επιτροπής τύπου “Hoover” στις ΗΠΑ. Η τελευταία συνέδεσε την επίτευξη αντικειμενικών και μετρήσιμων στόχων με την χρηματοδότηση του δημόσιου τομέα. Αποτέλεσμα ήταν η κατακόρυφη αύξηση της παραγωγικότητας. Τελικά για να καταπολεμηθεί η ραθυμία στις υπηρεσίες, ο νόμος 1811/1951 «Περί Καταστάσεως των ∆ημοσίων ∆ιοικητικών Υπαλλήλων» αποτελεί το πρώτο υπερφίαλο νομοθέτημα της μεταπολεμικής περιόδου που προσπάθησε να ρυθμίσει συστηματικά αλλά χωρίς ατομική αξιολόγηση την οργάνωση του δημοσιοϋπαλληλικού σώματος.

Από εκεί και πέρα όλα είναι κατήφορος.

Τετάρτη, Αυγούστου 16

Ελευθερώστε τις επιχειρήσεις.

Ο δρ. Κορώνης Επαμεινώνδας
είναι Ιδρυτικό Μέλος της
Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής
Σύνθεσης (ΕΥΜΕΣΥΝ)
και Τομεάρχης Οικονομικών
Τι σημαίνει ανάπτυξη; Ότι μια επιχείρηση, ένας κλάδος, το ΑΕΠ μιας ολόκληρης οικονομίας διογκώνονται σε σχέση με τις περσινές αξίες. Παρότι τόσο το IMF όσο και επιφανείς οικονομολόγοι αντιμετωπίζουν την ελληνική ανάπτυξη ως μια εξίσωση μακροοικονομικών παραγόντων, η ανάπτυξη αναγκαστικά θα προέλθει από την τονωμένη εταιρική δραστηριότητα. Δεν είναι ελληνικό μόνο φαινόμενο, να αποτυγχάνουν οι οικονομολόγοι να κατανοούν τις βασικές παραγωγικές δομές που τροφοδοτούν το εξαγωγικό προϊόν μιας οικονομίας.

Τι σημαίνει ανάπτυξη αυτό με απλά λόγια; Κάποιοι θα επενδύσουν τα κεφάλαιά τους ή θα αναλάβουν το ρίσκο του δανεισμού για την υλοποίηση επιχειρηματικών σχεδίων. Όχι απαραίτητα μεγάλων επενδύσεων. Θα αγοράσουν προϊόντα για να τα πουλήσουν, θα εισάγουν είδη, θα «στήσουν» μια νέα επιχείρηση ή θα προωθήσουν πιο δυναμικά τις υπάρχουσες υπηρεσίες τους. Γύρω τους, οι υποστηρικτικές υπηρεσίες, λογιστές, δικηγόροι και τεχνικοί θα αυξήσουν τις υπηρεσίες τους.

Συνεπώς η συζήτηση για το «παραγωγικό μοντέλο» της χώρας έχει νόημα και αξία αλλά μόνο εφόσον γίνεται στην βάση των δομών που θα απελευθερώσουν την επιχειρηματική πρωτοβουλία. Η οικονομία δεν είναι κατευθυνόμενη και τα ΕΣΠΑ και οι χρηματοδοτήσεις δεν μπορούν να συντηρήσουν μια υγιή ανάπτυξη. Η πρώτη κυβέρνηση της κρίσης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της λανθασμένης λογικής ανάπτυξης: ονειρεύτηκε μια πράσινη οικονομία, καινοτόμες φωλιές διαδικτυακής καινοτομίας και άλλα όμορφα. Ξέχασε ότι όλα αυτά απαιτούν την στήριξη και επένδυση από ανθρώπους της αγοράς.

Δευτέρα, Αυγούστου 14

Μία χώρα που χρειάζεται ψυχολόγο…

Ο Μιχάλης Δεμερτζής είναι Ιδρυτικό
Μέλος της Ευρωπαϊκής
Μεταρρυθμιστικής Σύνθεσης
και Τομεάρχης Θέσεων
Ο τρόπος που αντιμετωπίσαμε και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε την κρίση, μετέτρεψε την τελευταία σε καταλύτη όξυνσης των παθογενειών μας.

Αντί να διορθώσουμε τις στρεβλές πρακτικές και τους παραλογισμούς της κοινωνίας μας, εδραιώσαμε αμφότερα, φανερώνοντας (ακόμα περισσότερο) έτσι τα ψυχολογικά σύνδρομα που την κατατρέχουν.

Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία, για παράδειγμα, παραπέμπει σε νεύρωση.

Αφού είναι απαράδεκτο και απάνθρωπο να ιδιωτικοποιηθεί ο αέρας που αναπνέουμε, έχουμε πειστεί ότι είναι απαράδεκτο να ανοίξουμε τον δρόμο στις ιδιωτικοποιήσεις γενικότερα· συνεπώς, δεν γίνεται να ανοίξουμε τον δρόμο στις αποκρατικοποιήσεις, γιατί προφανέστατα ανοίγουν τον δρόμο στις ιδιωτικοποιήσεις· οπότε, καλύτερα να μην πειράξουμε τίποτα, γιατί προτιμότερο είναι το κρατικό και δυσκίνητο, παρά το ιδιωτικό και απάνθρωπο, όποιο κι αν είναι αυτό…

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, καταλήγουμε όχι απλά στη συλλήβδην απόρριψη των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά στην ποινικοποίηση του κέρδους γενικότερα. Με το να είσαι αφεντικό του εαυτού σου, στη συγκεκριμένη κοινωνία, καθιστάς εαυτόν ύποπτο για αναλγησία.

Εισερχόμενοι στην κρίση με αυτή την λογική, δεχόμενοι πιέσεις για αλλαγή, επενδύσαμε τη νεύρωση με άρνηση.

Κυριακή, Αυγούστου 13

Για μια Νέα Βιομηχανική Πολιτική, στην Ελλάδα…

Ο δρ. Χάρης Βλάδος διδάσκει στο
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης
και είναι Πρόεδρος της Διοικούσας
της Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής
Σύνθεσης (ΕΥ.ΜΕ.ΣΥΝ.)
Τι σημαίνει βιομηχανική πολιτική;

Πολλοί νομίζουν, λανθασμένα, πως η βιομηχανική πολιτική είναι κάτι που αφορά, στενά, μονάχα τον τομέα της μεταποίησης σε μια χώρα: την παραδοσιακώς εννοούμενη, δηλαδή, βιομηχανία υλικών προϊόντων και την βιοτεχνία της.

Όμως αυτό δεν ισχύει.

Η βιομηχανική πολιτική μιας χώρας είναι, πολύ περισσότερο, η συστηματική προσπάθεια κατάρτισης και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου κυβερνητικής πολιτικής, που σκοπό έχει την μακρόπνοη τόνωση της ανάπτυξης και της μεγέθυνσης όλων των κλάδων της οικονομίας της (βλ. Graham, 1994· Bingham, 1997).

Σε αυτόν τον προσανατολισμό, κάθε αποτελεσματική κυβέρνηση στην εποχή μας λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα με στόχο την συστηματική τόνωση της ανταγωνιστικότητας και την αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων των τοπικά εγκαταστημένων επιχειρήσεων της χώρας της. Και αυτό το επιτυγχάνει προωθώντας ―στην βάση ενός συνεκτικού σχεδίου― όλους τους αναγκαίους διαρθρωτικούς μετασχηματισμούς (βλ. United Nations Industrial Development, 2016).

Στην πράξη, η τόνωση της ανταγωνιστικότητας μιας χώρας συνίσταται, τελικώς, στην αύξηση των δυνατοτήτων του παραγωγικού ιστού της στο να παράγει, δια-κλαδικώς, προϊόντα και υπηρεσίες που καταφέρνουν να ανταγωνίζονται αποτελεσματικά, να διεισδύουν και να αναπτύσσονται στις διεθνείς αγορές, σε συνθήκες ενός όλο και πιο σκληρού παγκοσμιοποιούμενου ανταγωνισμού. Και με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να παρέχει ένα βιώσιμα ανερχόμενο βιοτικό επίπεδο στους πολίτες της χώρας.

Στο βάθος όμως, αυτό απαιτεί την παραγωγή και διάθεση προϊόντων και υπηρε-σιών όλο και πιο ελκυστικών και ισχυρών σε όρους ποιότητας προς τιμή, όπως φυσικά τα αξιολογεί ο διεθνής πελάτης και η παγκόσμια αγορά.

Υπ’ αυτήν την έννοια, η προσπάθεια συστηματικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας μιας εθνικής οικονομίας ακουμπά και εμπλέκει αναλυτικά μια μεγάλη ποικιλία θεμάτων και ζητημάτων: από τον στρατηγικό σχεδιασμό των ίδιων των επιχειρήσεων στην υποστήριξη της καινοτομικής διάκρισης τους και από την προβληματική της συνολικής οικονομικής ανάπτυξης του εθνικού συστήματος στην προσπάθεια διαρκούς αναβάθμισης της θέσης του στο σύγχρονο, όλο και πιο απαιτητικό, «παγκόσμιο εργοτάξιο» (βλ. Σχήμα).

Τετάρτη, Αυγούστου 9

Από την διαίρεση στον πολλαπλασιασμό του φιλοευρωπαϊκού χώρου

Ο δρ. Κορώνης Επαμεινώνδας
είναι Ιδρυτικό Μέλος της
Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής
Σύνθεσης (ΕΥΜΕΣΥΝ)
και Τομεάρχης Οικονομικών
Γιατί όχι ο Βενιζέλος; Και γιατί ναί ο Κυριάκος; Από που προκύπτει ότι δεν επαρκεί ο Θεοδωράκης; Και τελικά είναι ο Τζήμερος ακραίος ή ακραίοι οι καιροί; Πολλοί θα διαφωνήσουν στους παρονομαστές στο πολιτικό κλάσμα της φιλοευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Πολλές απόψεις, περισσότερες θέσεις αλλά τελικά το ζητούμενο είναι άλλο. Η σύνθεση. Οι θέσεις και όχι τα πρόσωπα.

Ο μεταρρυθμιστικός, φιλοευρωπαϊκός χώρος είναι ένα αριθμητικό κλάσμα. Όσο ο παρονομαστής γεμίζει από διαφορετικές σχολές σκέψης, τόσο ο χώρος διαιρείται με τον εαυτό του. Αντίστροφα, όσο οι αριθμοί και οι άνθρωποι μετακομίζουν στον αριθμητή, τόσο ενισχύεται η δύναμή του. Και ενώ κάθε καινοτόμος σκέψη και μεταρρυθμιστική απόχρωση έχουν ένα ενδιαφέρον, καμιά φορά η υποχώρηση του ειδικού προς το γενικό βοηθά περισσότερο.

Τι χρειάζεται λοιπόν; Μια συσπείρωση γύρω από βασικές θέσεις, χωρίς αυτές να αναλύονται εξοντωτικά. Όσο βαθαίνει η ανάλυση, τόσο εμφανίζονται αχρείαστες διαφορές. Για παράδειγμα θέλουμε μια τριτοβάθμια εκπαίδευση που να προάγει την αριστεία, εξωστρεφή, διεθνοποιημένη και αυτόνομη. Αυτά επαρκούν σαν μια πλατφόρμα ένωσης προτού συζητηθεί ο χαρακτήρας των εισαγωγικών εξετάσεων ή ο βαθμός διείσδυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων.

Τετάρτη, Αυγούστου 2

Στατιστική αποσύνθεση

Ο δρ. Κορώνης Επαμεινώνδας
είναι Ιδρυτικό Μέλος της
Ευρωπαϊκής Μεταρρυθμιστικής
Σύνθεσης (ΕΥΜΕΣΥΝ)
και Τομεάρχης Οικονομικών
Για την υπόθεση Γεωργίου έχουν ειπωθεί όλα. Ένας τεχνοκράτης που αναθεώρησε το έλλειμμα της χώρας, εφαρμόζοντας πιστά την μεθοδολογία ESA95 και τις πρόσφατες αναθεωρήσεις της, ταλαιπωρείται δικαστικά επειδή έκανε την δουλειά του. Επωμίζεται όμως και ένα δυσθεώρητο φορτίο ευθύνης αν διαβάσουμε τα λόγια πρώην αξιωματούχων, δεξιών και αριστερών. Έβαλε την χώρα στο μνημόνιο, οδήγησε το 2011 στην λήψη συμπληρωματικών μέτρων, εξέτρεψε το σχέδιο εξόδου της χώρας από την κρίση. Όλα αυτά με μια βάση δεδομένων.

Αλλά και πρώην πρωθυπουργός, σε μια από τις σπάνιες δημόσιες συνεντεύξεις του εξηγεί μετά από 13 χρόνια τον τρόπο καταλογισμού των αμυντικών δαπανών. Ο Προβόπουλος «παίζει» με τις λέξεις όταν μιλά για το μετρημένο χρέος του 2009. Τα όρια στατιστικής, πολιτικής και δικαιοσύνης έχουν παραμορφωθεί επικίνδυνα επιτρέποντας στον κάθε πολιτικό, δικαστή και πολίτη να διατηρεί ακέραιες τις προσωπικές του πεποιθήσεις όταν δεν επικυρώνονται από τα στοιχεία.

Μετρώντας την ανεργία στην χώρα προσκρούει κανείς σε αρκετές πηγές πληροφορίας, από τον ΟΑΕΔ μέχρι την ΕΡΓΑΝΗ. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών ήταν και μάλλον είναι ακόμα πειραγμένος και πρόσφατα η κυβέρνηση καυχήθηκε ότι αυξάνεται ραγδαία ο αριθμός ιδρύσεων επιχειρήσεων. Ξέχασε να μετρήσει και όσες είναι σε πρακτική αδράνεια αδυνατώντας ακόμα και να εκκαθαριστούν και να κλείσουν. Όταν οι Έλληνες μαθητές κατατάχθηκαν στα χαμηλά επίπεδα στις γνώσεις μαθηματικών, εμφανίσαμε από το ημίψηλο καπέλο δικά μας νούμερα, πιο βολικά. Η αποτίμηση των γεωργικών καταστροφών την χρονιά Χατζηγάκη ξεπέρασε την ζημιά στην κτηνοτροφία στην πυρόπληκτη Αυστραλία.